خلاصه: برنامه جدید رشد در چین به قدری قوی است که میتواند در عرض یک دهه، اقتصاد آمریکا را پشت سر بگذارد و به قدرت اقتصادی اول جهان تبدیل شود. حزب کمونیست چین با برنامه جدید پنج ساله و نقشه راه 15 ساله موافقت کرد. این برنامه 5 ساله در واقع جدیدترین طرح در دوران افزایش تنشها با آمریکا است.
شی جینپینگ، رئیس جمهور چین این هفته نشستی در پکن برگزار کرد و در این نشست نقشه راه فاز جدیدی از توسعه اقتصادی را ترسیم کرد. این کار دقیقاً چند روز قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انجام شده است. هر رئیس جمهوری که در آمریکا سر کار بیاید جلوی رشد و توسعه چین خواهد ایستاد.
انتظار میرود که چهاردهمین برنامه پنج ساله چین پیرامون نوآوری در حوزه فناوری، خودکفایی اقتصادی و محیط زیست پاک باشد. مقامات ارشد حزب کمونیست چین اهداف این کشور برای 15 سال آینده را مشخص خواهند کرد. این حزب عهد کرده است که روی فناوری و سایر صنایع استراتژیک کار کند و به خودکفایی برسد. مطبوعات اجازه حضور در این نشست را ندارند و تصمیمات اصلی تا روز پنجشنبه مشخص نمیشود.
اگر اقتصاد چین که دوران بهبود خود به خاطر شیوع بیماری کووید-19 را پشت سر میگذارد، بتواند مسیر رشد قبلی خود را دنبال کند در دهه آینده بدون شک اقتصاد آمریکا را پشت سر میگذارد. چین پیشبینی لازم برای افزایش تنش با آمریکا را کرده و قصد دارد کاری کند که در اقتصاد جهانی به هیچ مشکلی نخورد. چین برای همه چیز آماده است و تمام ارزیابیهای لازم برای رشد و پیشرفت را کرده است. چین میخواهد در حوزه فناوری به استقلال برسد تا نفوذ و وابستگی به آمریکا را به صورت کامل قطع کند.
این بدین معنا نیست که چین میخواهد روابط سیاسی اقتصادی خود را با جهان قطع کند و رویکرد درون محور داشته باشد. این کشور صرفاً قصد دارد که وابستگی خود را به سایر کشورهای جهان کاهش دهد و در زمینههای اساسی به خودکفایی برسد. شی و سایر مقامات اخیراً اعلام کردند که چین قصد دارد درهای خود را به روی کشورهای جهان بازتر کند و ارتباط گستردهتری برقرار کند. این کشور تاحدودی نگران است که کشورهای جهان واکنش خوشایندی به اقدامات چین نشان ندهند.
شی چندی پیش اعلام کرد که قصد دارد نوآوریهای فناورانه را بیشتر کند و از طرفی نوید یک اقتصاد بازتر را به کشورهای جهان داد. تمایلات چین برای استقلال چندان برای کشورهای غربی و به خصوص آمریکا خوشایند نیست. این کشور اخیراً از طرحی به نام «ساخت چین 2025» رونمایی کرد که نشان میداد چین قصد دارد تمرکز بیشتری بر رشد و توسعه صنایع خود بگذارد و به همین خاطر کشورهای غربی واکنش جالبی به این طرح نشان ندادند. دلیل این واکنش نامناسب این است که کشورهای غربی تمایلی به رقابت با یک رقیب سرسخت به نام چین ندارند.
تحلیلگران هم بر این باور هستند که تأکید چین بر توان و نیروی داخلی به این معنا نیست که این کشور میخواهد روابط خود را با جهان محدود کند. این کشور میخواهد محصولات خودش را هم در بازار عرضه کند. در حال حاضر کشورهای غربی دارند تمام تلاش خود را برای محدود کردن دسترسی چین به فناوریهای نوآورانه انجام میدهند. در حال حاضر مقامات چین نگران این هستند که جو بایدن حتی موثرتر از ترامپ با این کشور مقابله کند.
این همه تلاش برای مقابله با چین به خاطر پیشرفتهای این کشور در حوزه اقتصادی و سیاسی است. برنامههای توسعه اقتصادی این کشور همیشه موجب برانگیخته شدن احساسات دولتهای غربی برای مقابله با رشد و پیشرفت این کشور و حزب کمونیست شده است. این در حالی است که مقامات این کشور بر این باور هستند که چین همیشه در راستای منافع جهانی گام برمیدارد. به عنوان مثال یک سوم سود مرسدس بنز مربوط به چین بوده است. این موضوع نشان میدهد که رشد اقتصادی چین باعث رشد اقتصادی تمام کشورهای جهان میشود. مطالعات نشان میدهد که چین در سال آینده مهمترین عامل رشد اقتصادی در جهان خواهد بود.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان بر این باور هستند که رشد فناوری در چین بزرگترین خطر برای جهان است و تلاش میکنند که این کشور را از دستیابی به فناوریهای گوناگون دور کنند. رفتار چین با اویغورها و گزارش کار اجباری آنها در سین کیانگ و سیاستهای این کشور در مورد هنگ کنگ باعث شده است که کشورهای جهانی در روابط خود با چین تجدیدنظر کنند.
تاکنون تحریمها و عدم رابطه کشورهای مختلف با چین تغییری در رفتار این کشور ایجاد نکرده است. تلاش آمریکا و متحدانش میتواند در به انزوا کشیدن چین موثر باشد. همچنین ممکن است شرکتهای استرالیایی و ژاپنی از سرمایهگذاری در چین صرف نظر کنند.
در حال حاضر تمرکز چین بر توانمندسازی صنایع داخلی و خودکفایی در حوزه فناوری است. این کشور میخواهد وابستگی تولید ناخالص داخلی خود به کشورهای خارجی را کمتر کند تا با هر اتفاق تولید ناخالص داخلی این کشور منفی نشود. در صورتی که جهان بخواهد در برابر چین بایستد، مسلماً هر دو طرف ضرر خواهند کرد؛ زیرا رشد بسیاری از کشورهای جهان به محصولات چینی وابسته است.