هفته های حساسی پیش روی بازار نفت قرار دارد. با توجه به اهمیت موضوع نفت برای کشور ما و نیز محبوبیت معامله روی آن نزد جامعه معامله گران ایرانی، تحلیلی جامع در خصوص عوامل مختلف تاثیرگذار روی نفت ارائه می شود.

عوامل بنیادی در 2 هفته گذشته 2 عامل تنش آفرین که می توانست برای بازار نفت محرک ادامه و تشدید صعود باشد روی دادند :

• تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران از سوی دولت ترامپ
• اعلام لغو قطعی و بدون مهلت کلیه معافیت های خریداران نفتی ایران

در حالی که هر یک از این 2 عامل می توانست باعث تشدید شتاب رشد در بازار نفت به صورت پایدار بشود، بازار تنها 2 روز پس از اعلام لغو معافیت های خریداران نفتی ایران به خرید نفت ادامه داد و پس از آن شروع به ریزش نمود. از عوامل توقف رشد بهای نفت، اطمینان خاطری بوده که ترامپ و دولت وی در خصوص جبران کمبود عرضه نفت ایران از سوی عربستان، امارات متحده و دیگر شرکای آمریکا به بازارها داده اند. شخص ترامپ در 5 روز اخیر 2 بار به صورت آشکار در حساب توییتری خود به مذاکراتش با سعودی ها و دیگران اشاره کرده است:

  در واقع امر نیز بسیار غیرمنطقی است که فکر کنیم ترامپ بدون هماهنگی با سعودی ها و گرفتن تضمین های لازم از آنها دست به چنین اقدام تنش آفرینی زده باشد چرا که از یکسو فصل تابستان و مسافرت های تابستانه (Summer Driving Season) در پیش است و شهروندان آمریکایی افزایش شدید بهای انرژی را در چنین زمانی به سختی هضم می کنند و از سوی دیگر تنها 18 ماه تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 2020 باقی است و نظرسنجی ها نیز حکایت از یک رقابت نزدیک دارد. لذا به احتمال زیاد و علیرغم ژست های وزیر نفت سعودی دال بر لزوم سنجش نیاز بازار پیش از دست زدن به هر گونه افزایش تولید، عرب ها نخواهندگذاشت که قیمت نفت به دلیل توقف احتمالی عرضه نفت ایران – که فعلاً چیزی حدود 1.3 میلیون بشکه در روز برآورد می شود – دچار یک شوک صعودی شدید بشود. این یکی از دلایلی است که «هدایت الله خادمی» - عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی – را به تهدید مستقیم سعودی ها به جنگ در مصاحبه اش با تابناک واداشت: به نظر من، اگر به این سمت رفتیم که عربستان با ما این گونه دشمنی کند، چگونه می‌توانیم اجازه دهیم که عربستان راحت امنیت تولید و صادرات داشته باشد؟ قطعا ما نیز به سمتی می‌رویم که عربستان نتواند راحت این کار را داشته باشد و اگر این اتفاق رخ دهد، بازار نفت در جهان به هم خواهد ریخت و التماس خواهند کرد که نفت ما را بخرند. وی ادامه داد: به هر حال روش‌های گوناگون وجود دارد؛ یا ما باید در این دنیا با روش‌های مسالمت آمیز و دور زدن، نفت خود را بفروشیم و یا باید به فکر راهکار دیگر باشیم. اگر عربستان بخواهد در این میان سوءاستفاده و جایگاه ایران را تصاحب کند، به معنای اعلام جنگ با ایران است. وی همچنین افزود: هم اکنون دیگر بحث دولت‌ها و حکومت‌ها نیست و انجام این کار به معنی جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است. زمانی که عده‌ای بخواهند کل بودجه یک ملت را قطع کنند تا نتواند دارو و مواد مورد نیاز خود را تأمین کنند، این یعنی جنگ و ما نیز باید اقدامات متناسب با آن انجام دهیم. این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: چند وقت پیش، آمریکا سپاه را تحریم کرد. ما هم متقابلا مسئولان آمریکاریی را در لیست تحریم‌های خود قرار دادیم و اقدام متقابل کردیم. اینجا هم وضعیت به همین شکل خواهد بود. اگر عربستان بخواهد وارد بازی نفتی ایران شود، قطعا ما هم امنیت تولید عربستان را به هم خواهیم زد. این نماینده مجلس در پاسخ به این که در این مواقع چه کار‌هایی می‌توان انجام داد، گفت: زمانی که یک دشمن بخواهد همه راهکار‌ها را به روی شما ببندد، شما هم باید از بیشترین توان خود بهره برده تا آن را شکست دهیم. درباره عربستان اگر ما یک درصد از توان خود را به کار گیریم، آن‌ها را به زانو درمی آوریم و کاری می‌کنیم که التماسمان کنند. وی در پاسخ به این که آیا اقدامات نظامی مد نظر شماست یا نه، گفت: به هر حال، هنگامی کشوری در کشور ما خرابکاری می‌کند، ما نمی‌توانیم در برابر آن ساکت باشیم، بلکه باید در مقابل آن با ابزاری که فعلا می‌توانیم استفاده کنیم، اقدام متقابل انجام دهیم. خلاصه آنکه باید این پیام را شفاف به عربستان داد که ما تنگه هرمز را در مرحله اول نخواهیم بست و تولید را از آن‌ها خواهیم گرفت. این سخنان تند و کم سابقه در حالی مطرح می شود که آقای بیژن نامدار زنگنه – وزیر نفت – در مصاحبه با رویترز گفته بود که سعودی ها و اماراتی ها در خصوص توانایی های خود برای افزایش تولید نفت و جبران کمبود عرضه نفت ایران اغراق و بزرگنمایی می کنند و این یک تناقض بزرگ با مواضع هدایت الله خادمی دارد چرا که اگر سعودی ها و اماراتی ها براستی در خصوص توانایی های نفتی خود اغراق می کردند، اصولاً نیازی به تهدید آنها به جنگ به بهانه غصب سهم ایران از بازار جهانی نفت حس نمی شد. در این خصوص بایستی اشاره کرد که حتی طبق توافق فعلی اتحاد نفتی اوپک و شرکاء، عربستان سعودی مجاز به تولید10.3 میلیون بشکه نفت در روز است و این در حالی است که در آوریل تنها 9.8 میلیون بشکه نفت تولید کرده است. لذا اگر عربستان تا مرز 500 هزار بشکه در روز به تولیدش بیافزاید عملاً هیچ گونه اقدامی برای غصب سهم ایران از بازار نفت برنداشته و کاملاً طبق توافق جاری اوپک با متحدینش گام برداشته و در عین حال حدود 40% از کمبود عرضه نفت ایران را نیز جبران کرده و به این ترتیب بهانه ای جهت بستن تنگه هرمز – که عملاً اعلام جنگ به جهان است – ایجاد نشده است. از این روی و با توجه به حساسیت ترامپ روی قیمت نفت در آستانه رقابت های انتخاباتی 2020، می توان با قطعیت به این نتیجه رسید که ظرفیت های تولیدی سعودی و اماراتی به اندازه ای هست که بتواند 1.3 میلیون بشکه نفتی را که ایران روزانه صادر می کند جبران نماید و بازار نفت نیز این موضوع را فهمیده و در قیمت گذاری و رفتار خود لحاظ کرده است. از سوی دیگر، چینی ها که به شدت به تصمیم ترامپ برای لغو یک باره و بدون امهال معافیت های خود برای خرید نفت از ایران معترض شدند، به خوبی می دانند که ارزش توافق قریب الوقوع تجاری آنها با واشنگتن – که احتمالاً در 1 ماه آینده نهایی بشود – به مراتب بالاتر از آن است که بخواهند به واردات چند صد هزار بشکه نفت از ایران در روز – که کاهش سنگینی هم نسبت به سال قبل داشته – ادامه بدهند و تصمیم دیروز کاخ سفید در تاکید بر عدم اعطای مهلت به هیچ یک از خریداران نفتی ایران و از جمله چین نیز با علم به این موضوع صورت گرفته است.   عوامل تکنیکالی از دید تکنیکالی، نفت در روزهای اخیر به یک محدوده مقاومتی بسیار سنگین رسیده و دچار افزایش عرضه و ریزش شده است:

  _{نمودار هفتگی نفت} محدوده مقاومتی مورد اشاره حاصل همپوشانی 2 مقاومت ایستا و پویای تکنیکالی است:

• کف حمایتی بازار در ژوئن و آگوست 2018
• کف کانال صعودی 2.5 ساله ای که در نوامبر سال گذشته شکسته شد

از دید الگوهای شمعی نیز در حال حاضر یک الگوی نزولی بسیار قدرتمند در قیمت شکل گرفته است که ناشی از وجود یک سایه بلند بالایی (حاکی از سرکوب شدید تقاضا) و یک بدنه پوشای 2 کندل مربوط به هفته های پیشین می باشد. در چنین شرایطی، انتظار می رود که خریدارانی که در سطوح پایین تر خرید کرده اند از پوزیشن های سودآور خود خروج کنند و از سوی دیگر فروشندگانی که حرکت نزولی شدید پاییز پارسال را مشاهده کرده اند نیز با توجه به مناسب بودن ریوارد به ریسک پوزیشن های فروش وارد بازار بشوند.   عوامل احساسات و پوزیشن گیری سفته بازان آخرین گزارش کمیسیون معاملات آتی آمریکا موسوم به CFTC نشان می دهد که سفته بازان بزرگ در هفته های اخیر به صورت سنگینی وارد پوزیشن های خرید نفت شده اند و در حال حاضر به صورت خالص نزدیک به 550 هزار قرارداد خرید باز روی نفت خام دارند. سفته بازان کوچک نیز که در 90% موارد بازار را اشتباه پیش بینی می کنند در هفته های اخیر دست به خرید نفت زده اند که در نمودار زیر پیداست:

_{روند خرید سنگین سفته بازان بزرگ (نمودار سبز) و سفته بازان کوچک (نمودار آبی) در هفته های اخیر} . در چنین وضعیتی، معمولاً بازیگران تجاری بازار عملاً سیگنال فروش و یا دستکم توقف خرید صادر کرده اند و احتمال برگشت قیمت به سمت پایین بالا ارزیابی می شود.   نتیجه گیری با توجه به عدم رشد پایدار بهای نفت علیرغم اقدامات تنش زای آمریکا در تروریستی اعلام کردن سپاه و لغو معافیت کلیه خریداران نفتی ایران، به نظر می رسد که بازار نفت پس از نزدیک به 40% رشد در سال 2019 مطابق با اصل «شایعه را بخر و خبر را بفروش» شاهد شناسایی سود خریداران سطوح پایین تر و ورود فروشندگان نیرومند تجاری بوده باشد. شاهد این مدعا ریزش نفت در هفته گذشته و شکل گیری الگوی شمعی دارای پیآمدهای نزولی است و با درنظر گرفتن خریدهای سنگین سفته بازان بزرگ و کوچک در هفته های اخیر، پیش بینی می شود که روند صعودی نفت دچار وقفه شده و دستکم شاهد یک اصلاح نزولی عمیق در بهای نفت – تا محدوده 58 دلار – باشیم.