تنش‌ها بین آمریکا و چین یک بار دیگر شدت گرفته است ولی این بار می‌تواند به یک مجادله بین دو کشور منتهی شود. در اصل دو موضوع مهم و کلیدی در این ماجرا به چشم می‌خورد:
- دونالد ترامپ لایحه حقوق بشر اویغور را برای تنبیه چین امضا کرد
به نظر می‌رسد که چین، مسلمانان را در اردوگاه‌های مناطق غربی سین کیانگ زندانی کرده است. در این مناطق بسیاری از اقلیت‌های مذهبی به کار اجباری گماشته می‌شوند و از غذای کافی و مسائل درمانی مناسب محروم هستند و حتی مورد شکنجه هم قرار می‌گیرند. آیا افرادی از گروه‌های قومی که شامل اویغورها، قزاق‌ها و قرقیزها هستند و در شبکه گسترده‌ای از بازداشتگاه‌ها نگهداری می‌شوند، بیش از یک میلیون نفر هستند؟ لایحه حقوق بشر مورد بحث قرار است چه کاری انجام دهد؟
چین تا زمانی که مدارک ویدیویی از این مسائل منتشر نشده بود، همه چیز را انکار و رد می‌کرد. تصویب لایحه مذکور تحریم‌هایی را بر برخی از مقام‌ها و دستگله‌های چینی از جمله یک مقام حزب کمونیست که بر سیاست دولت در سین کیانگ نظارت دارد، اعمال می‌کند. با این لایحه مقامات آمریکا ملزم می‌شوند که گزارش‌های آزار و اذیت و تهدید اویغورها و سایر اتباع چینی در آمریکا را بررسی کنند.
چرا ترامپ این لایحه را امضا کرد؟
درست است که ترامپ این لایحه را برای تنبیه چین امضا کرد ولی مطمئناً این لایحه برای انتخابات ریاست جمهوری نیز به او کمک خواهد کرد. فعالان اویغور ترامپ را تشویق کرده‌اند زیرا این لایحه را گامی مهم تلقی می‌کنند. این نخستین باری است که دولت آمریکا، چین را برای کمپین نظارت و بازداشت گسترده اویغورها و سایر اقلیت‌های مسلمان در منطقه غربی سین کیانگ مجازات و تنبیه می‌کند.
چین با این لایحه به شدت مخالفت کرده است و اعلام کرده که امور سین کیانگ فقط به چین مربوط می‌شود و از آمریکا خواسته است که در تصمیم خود صرف نظر کند. در غیر این صورت مسئولیت عواقب این ماجرا بر عهده آمریکا خواهد بود.
- چین از فاز نخست توافق تجاری چین و آمریکا پیروی نمی‌کند
اوایل امسال چین و آمریکا در مورد فاز اول یک توافق تجاری با هم گفتگو کردند و به توافق رسیدند. این توافق با هدف پایان دادن به جنگ تعرفه بین دو کشور ابرقدرت انجام شد.
خلاصه توافق فاز اول
به طور خلاصه بر اساس این توافق قرار شد که سرقت مالکیت معنوی ریشه‌کن شود، انتقال فناوری صورت گیرد و خرید کالاهای آمریکایی توسط چین افزایش یابد. قرار شد که چین در یک بازه زمانی دوساله خرید کالاهای آمریکایی را 200 میلیارد دلار بیشتر کند. ترامپ هم در ازای این کار چین تعرفه کالاهای وارداتی از این کشور تا مبلغ 120 میلیارد دلار را به 7.5 درصد می‌رساند.
مشکل کنونی
ثابت شده است که چین به این توافق پایبند نیست. اتاق بازرگانی آمریکا از چین درخواست کرده است که به خرید خدمات و کالاهای آمریکایی مندرج در فاز 1 سرعت ببخشد. این نگرانی وجود دارد که چین ممکن است با عدم خرید کالاهای آمریکایی، اقدامات ایالات متحده را تلافی کند. آیا با اقدامات کنونی آمریکا و چین احتمال از بین رفتن این توافق تجاری وجود دارد؟
این مسائل چه تأثیری بر بازارها می‌گذارد؟
ارزهای پرریسک بازار جهانی ارز (دلار استرالیا، دلار نیوزیلند و دلار کانادا) در معرض خطر هستند به خصوص دلار استرالیا ممکن است تأثیر زیادی از تخریب روابط چین و آمریکا بگیرد؛ زیرا چین بزرگ‌ترین شریک تجاری استرالیا محسوب می‌شود. اگر تنش‌ها بیشتر شود، دارایی‌های امن جذاب‌تر به نظر می‌رسد و سهام افت می‌کند. بازارها در مرز سقوط قرار دارند و منتظر هستند که ببینند چه اتفاقی می‌افتد. آیا در آینده ترامپ از مواضع خود عقب‌نشینی می‌کند یا مسئله از این که هست جدی‌تر می‌شود؟!
نتیجه گیری
در ظاهر تنش های میان آمریکا و چین رو به افزایش است. اما چنانچه پیشتر در یادداشتی گفتیم، احتمال اینکه چینی ها بخواهند با کمک به ترامپ باعث پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری 2020 بشوند بالا است. بازارها هم فعلاً توجه زیادی به لفاظی های ترامپ و تهدیدات او نکرده اند اما ممکن است با تشدید تنش ها، دستکم به صورت موقت هم که شده، جو ریسک گریزی بر بازارهای مالی حاکم بشود که نتیجه آن تقویت بیشتر ین خواهدبود. تعقیب شاخص VIX در این خصوص کمک شایانی خواهدکرد.
